Warsaw Montessori Family

W jaki sposób zapewnić niemowlętom i dzieciom do 2,5 lat właściwy sposób doświadczania i eksplorowania świata?

Jako matka i nauczyciel Montessori uważam, że filozofia Dr Montessori, zarówno podejście, jak i montessoriańskie przygotowane otoczenie (Montessori Prepared Environment), jest optymalna dla dzieci od urodzenia do lat trzech, czyli w tzw. pierwszej fazie (w rozwoju człowieka Dr Montessori wyróżniła cztery takie fazy).

Jeśli nie mieli Państwo okazji wcześniej zapoznać się z metodą Montessori, warto wspomnieć, że jej podstawowymi założeniami są wspieranie samodzielności dziecka (także tego najmłodszego) oraz wolność wyboru (ale nie nieograniczona) w ramach tzw. przygotowanego otoczenia, wypełnionego materiałami Montessori – zestawami kompleksowo przygotowanych materiałów edukacyjnych i pomocy dydaktycznych wspierających rozwój dziecka.

Wszystko to odbywać się ma pod okiem odpowiednio przygotowanego dorosłego, który kieruje rozwojem dziecka, znając jego indywidualne i ogólne potrzeby oraz tendencje rozwojowe. Dorosły ten, zwany we współczesnej pedagogice Montessori  – przewodnikiem, ma być nie tylko wzorem postępowania dla dziecka na każdym etapie jego rozwoju, ale też ma mieć naturalne umiejętności do rozpoznania i szanowania fizjologicznych, psychologicznych i społecznych potrzeb dziecka.

Życząc Państwu powodzenia w poszukiwaniu miejsc, które spełnią Państwa oczekiwania w kwestii optymalnego rozwoju Państwa dzieci, serdecznie polecam środowisko Montessori, oferowane zarówno w klubach dziecięcych, żłobkach, przedszkolach, jak i szkołach podstawowych oraz ponadpodstawowych.

Żeby jednak zrozumieć, na czym polegają podstawowe fazy rozwoju człowieka w rozumieniu Dr Montessori, pozwolę sobie przedstawić diagram (wykres), od którego powinien zaczynać się każdy artykuł, wykład i kurs Montessori, zarówno ten dla nauczycieli  – przewodników, wychowawców, dyrektorów, jak również, a może przede wszystkim, dla rodziców.

Twierdząc, że “rozwój to seria narodzin”, Dr Montessori wyróżniła 4 główne etapy rozwoju, przez które każdy człowiek przechodzi na swej drodze do dorosłości:

• od narodzin do 6 roku życia,
• od 6 lat do 12 lat,
• od 12 lat do 18 lat,
• od 18 lat do 24 lat.

Maria Montessori twierdziła, że dziecko, przechodząc z jednego do drugiego etapu rozwoju, ma różne konkretne potrzeby rozwojowe. Charakterystyka rozwoju dziecka w kolejnych fazach rozwojowych jest tak różna, ze przechodzenie z jednej do drugiej Dr Montessori nazwała nowo narodzeniem.

W swoim rozwoju dziecko samodzielnie przechodzi przez kolejne fazy, a wiedza dorosłych w tym zakresie powinna kierować ich zachowaniami wobec dzieci. Naszym zadaniem jest taka pomoc dziecku, żeby mogło ono działać i myśleć samodzielnie. Zdaniem Dr Montessori to wielka sztuka służenia duchowi i umysłowi dziecka, sztuka, którą można opanować do perfekcji tylko w drodze odpowiedniej, naturalnej i intuicyjnej, żeby nie powiedzieć organicznej pracy z dziećmi.

Praca ta, którą dla dziecka jest doświadczanie i poznawanie świata, zaczyna się zawsze w środowisku domowym, dlatego też z całą odpowiedzialnością i doświadczeniem polecam podejście Montessori w wychowywaniu dzieci.

Ale jak to zrobić, nie mając za sobą przygotowania pedagogicznego w tej dziedzinie? Otóż nie będzie to trudne, jeśli zadamy sobie proste pytanie: „Co moje dziecko może robić samodzielnie na danym etapie rozwoju? Jak mogę zmienić środowisko domowe, żeby umożliwić dziecku samodzielne zajęcie się sprawami, które dotychczas zarezerwowane były tylko dla dorosłych.”

Czy półroczne dziecko może wyładowywać pralkę? Okazuje się, że może i jeśli będzie dzięki temu szczęśliwe i spełnione, to dlaczego mu tego nie umożliwić. Czy niespełna roczne dziecko może „samodzielnie” przygotować sobie śniadanie – może, o ile stworzymy mu takie warunki, żeby mogło z nisko usytuowanej półki w kuchni wziąć talerz, zanieść go i położyć na równie niski stół i stabilne do niego krzesło, a następnie napełnić talerz wcześniej przygotowanym przez rodzica posiłkiem zamkniętym w łatwo otwieralnym słoiku.

Następnym koniecznym krokiem będzie zaufanie, ze Państwa dzieci są zdolne, prężne i wytrzymałe do tego, żeby uczyć się poznawać samodzielnie, bez konieczności interwencji i pomocy ze strony dorosłych. Dziecko Montessori, gdy tylko jest już w stanie samodzielnie to wyartykułować, mówi: “Pozwól mi zrobić to samemu”.

Życząc Państwu kierowania się swoją intuicją i rozsądkiem w tejże organicznej metodzie i filozofii wychowywania dzieci, polecam poniższe linki, które pomogą w przygotowaniu montessoriańskiego otoczenia w domu.

http://jen-peacefulparenting.blogspot.com/2011/01/our-montessori-home.html
http://livingmontessorinow.com/2014/09/09/preparing-a-montessori-baby-toddler-space-at-home/
http://livingmontessorinow.com/2011/10/13/how-to-start-using-montessori-at-home/
http://montessorihomes.blogspot.com/
https://dotspotsandcarrots.wordpress.com/category/montessori-home/

Autorem artykułu jest Małgosia Tarnowska, mama wychowująca montessoriańsko i pedagog Montessori z 20 letnim doświadczeniem.